Ο Γέροντας Παΐσιος Αγιορείτης για τον Μοναχό Μακάριο Μπουζίκα και την ψαλτική

Μακάριος μοναχός Μπουζίκας, ο ψάλτης (1886-1965),
κελλιώτης Σταυρονικητιανός
(Φωτογραφία: Χρήστος Ζέγκος, 1961)
http://athosprosopography.blogspot.gr

Το παν είναι η ευλάβεια. Χωρίς ευλάβεια η ψαλτική είναι ξεθυμασμένη∙ μοιάζει με όργανο ξεκουρντισμένο, που κάνει γκλιν-γκλιν. Ούτε έχει σημασία αν ψάλλη κανείς δυνατά ή σιγανά∙ σημασία έχει να ψάλλη με ευλάβεια. Τότε το σιγανό ψάλσιμο είναι ταπεινό, γλυκό∙ δεν είναι κοιμισμένο. Και το δυνατό είναι έντονο και καρδιακό∙ δεν είναι άγριο. Ο πατήρ Μακάριος Μπουζίκας είχε βροντερή φωνή, αλλά έψελνε φυσικά, με ευλάβεια και με καημό∙ ένιωθες ότι ξεκοβόταν η δική του καρδιά, και ξεκολλούσε και η δική σου. «Σου κάνει τα τζιέρια* άνω-κάτω», έλεγε ένα γεροντάκι. Έμενε μόνος του στην Καψάλα, σε ένα Σταυρονικητιανό Κελλί. Πιο κάτω έμενε ένας Ρουμάνος που δεν ήταν ψάλτης, αλλά είχε ευλάβεια. Το βράδυ έβγαινε ο πατήρ Μακάριος στην απλωταριά του Κελλιού του και άρχιζε το «Ανοίξαντός σου την χείρα»** και συνέχιζε τον άλλο στίχο ο Ρουμάνος από κάτω! Ήταν μεγαλείο!

 

Είναι μεγάλη υπόθεση ο ψάλτης να έχη ευλάβεια.Ξέρετε πόσο βοηθάει; Αλλοιώνεται ο ίδιος εσωτερικά, και επειδή αυτή η εσωτερική αλλοίωση εκδηλώνεται και εξωτερικά, αλλοιώνεται και ο άλλος που τον ακούει και βοηθιέται θετικά. Έτσι η προσευχή όλων είναι ευπρόσδεκτη στον Θεό.

 

 

 

* Τζιέρια: Σπλάχνα

** Ψαλμ. 103, 28. Οι στίχοι από το «Ανοίξαντός σου την χείρα» έως το τέλος του Ψαλμού ψάλλονται σε πανηγυρικές Αγρυπνίες και είναι γνωστοί ως Ανοιξαντάρια.

Πηγή

Βυζαντινά Μελωδήματα Θρασύβουλος Παπανικολάου β΄ μέρος

Η συμβολή του Θρ. Στανίτσα στην εξέλιξη του ψαλτικού ύφους

Ο Άρχων Πρωτοψάλτης Φώτιος Γιαννακάκης καταθέτει στο φακό της Πεμπτουσίας τις εμπειρίες του από την πολυετή παρουσία του στο ιερό αναλόγιο. Αναφέρεται στο πατριαρχικό ύφος και στην εξέλιξη του από μεγάλα αναστήματα όπως ο Κων/νος Πρίγγος και ο Θρ. Στανίτσας.

http://www.pemptousia.gr/video/i-simvoli-tou-thr-stanitsa-stin-exelixi-tou-psaltikou-ifous/

Αναμνήσεις από τα μεγάλα αναστήματα της πατριαρχικής ψαλτικής παράδοσης

Ο Άρχων Πρωτοψάλτης Φώτιος Γιαννακάκης καταθέτει στο φακό της Πεμπτουσίας τις αναμνήσεις του από τη συναναστροφή του με ψαλτικές μορφές της Κωνσταντινούπολης, τα βιώματά του κοντά στη χορωδία του Θρ. Στανίτσα και τη πορεία του στα αναλόγια των Αθηνών. Ας σημειωθεί ότι ο Φώτιος Γιαννακάκης απελάθηκε από την Κωνσταντινούπολη όπου έλαβε τα πρώτα ψαλτικά γράμματα κοντά σε έγκριτους Πρωτοψάλτες, και συνέχισε τη ψαλτική του σταδιοδρομία στην Αθήνα.

http://www.pemptousia.gr/video/anamnisis-apo-ta-megala-anastimata-tis-patriarchikis-psaltikis-paradosis/

ΤΗΛΕΣΧΟΛΕΙΟ ΨΑΛΤΙΚΗΣ - ΜΑΘΗΜΑ 31

-Ασκήσεις με δίγοργον

ΤΗΛΕΣΧΟΛΕΙΟ ΨΑΛΤΙΚΗΣ - ΜΑΘΗΜΑ 30

(Μικρή επανάληψη)

Η ψαλτική παράδοση του Αγίου Όρους

Ο π. Ιάκωβος, Πρωτοψάλτης του Ι.Ν. του Πρωτάτου, κάνει λόγο για την αγιορείτικη ψαλτική παράδοση, τη λατρευτική ζωή του Πρωτάτου και την έννοια του ύφους στην ψαλτική.

Στο διάβα της αδιάκοπης λειτουργικής ζωής του Αγίου Όρους, διαμορφώθηκε ένας ιδιότυπος τρόπος εκφοράς και απόδοσης των εκκλησιαστικών μελών. Το αγιορείτικο ύφος, εκφράζοντας την πνευματικότητα του τόπου και διακονώντας την πλούσια βιωματική λειτουργική ζωή των αγιορειτικών ακολουθιών, αποτελεί σημείο αναφοράς για την σύγχρονη, πλουραλιστική ψαλτική πραγματικότητα. Μια νέα γενιά αγιορειτών ψαλτών, μεταξύ των οποίων ο Ιερομόναχος Αντύπας, ο π. Δαμασκηνός Νεοσκητιώτης, ο π. Ιάκωβος Καρεώτης,  παρέλαβαν την ψαλτική σκυτάλη από τις προηγούμενες μεγάλες ψαλτικές μορφές του Αγίου Όρους, διακο-Διονύσιο Φιρφιρή, Μελέτιο Συκεώτη και συνεχίζουν επάξια το διακόνημα του ψάλτη.

Παράδοση και ανανέωση για το Άγιον Όρος είναι δυο σταθερές αρχές στη διαχρονική ιστορία της αθωνικής κοινότητας. Με εχέγγυα την ελευθερία που δίδει ο μοναχικός τρόπος ζωής και τις σταθερές βάσεις της αγιοπνευματικής ζωής, οι αγιορείτες με δυναμισμό και δημιουργική πνοή, προσλαμβάνουν και αξιοποιούν με διάκριση τα επιτεύγματα της τεχνολογίας και την πολιτισμική περιρρέουσα κατάσταση. Με το αυτό πνεύμα στην ψαλτική τέχνη η νέα γενιά αγιορειτών ψαλτών εκφράζει, με νέες εκδόσεις και συνθέσεις, την χορωδιακή ερμηνευτική πρακτική, την μουσικοθεωρητική ενασχόληση, την αδιάκοπη ανανεωτική και αναγεννησιακή διάσταση της παράδοσης.

http://www.pemptousia.gr/video/i-psaltiki-paradosi-tou-agiou-orous/

http://www.pemptousia.gr/2016/10/akousmata-apo-to-protato-ger-iakovos-kareotis/

Εκδήλωση βιβλιοπαρουσίασης της νέας έκδοσης "ΔΟΞΟΛΟΓΙΕΣ" του Γεωργίου Χατζηχρόνογλου

Ο εν Αθήναις Σύλλογος Μουσικοφίλων Κωνσταντινουπόλεως με ιδιαίτερη χαρά φιλοξενεί την εκδήλωση που διοργανώνουν οι "εκδόσεις Νεκτάριος Δ. Παναγόπουλος" δια την παρουσίαση του βιβλίου "ΔΟΞΟΛΟΓΙΕΣ" του Γεωργίου Επ. Χατζηχρόνογλου, Άρχοντος Υμνωδού της ΜτΧΕ που θα γίνει την Κυριακή 9 Οκτωβρίου 2016 και ώρα 19.00 στην αίθουσα εκδηλώσεων των γραφείων του εις οδόν Μελαντίας 54-56, πλησίον του Ιερού Ναού Αγίου Ιωάννου Κυνηγού Λεωφ. Βουλιαγμένης (σταθμός Μετρό Αγ. Ιωάννης)

Το βιβλίο θα παρουσιάσουν:

1. Δημοσθένης Φιστουρής, δρ. Μουσικολογίας, ΕΚΠΑ.
2. Αθανάσιος Παπαζαρής, πρωτοψάλτης, μουσικολόγος, πρόεδρος του συλλόγου ιεροψαλτών Αθηνών.
3. Δημήτριος Δελβινιώτης, πρώην καθηγητής Μουσικής Πληροφορικής, διδάκτωρ, ερευνητής ΕΚΠΑ και Φυσικός, ιεροψάλτης
4. Δρ. phl, Γεώργιος Δ. Φαράντος, ομότιμος καθηγητής ΕΚΠΑ.














http://apantaortodoxias.blogspot.gr/2016/10/blog-post_74.html

http://www.cmkon.org/home.php?action=homepage&category=/homepage&language=GR

https://www.youtube.com/channel/UCxLyiyMJnx75_j0Z9-AiUbg
 

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΑΣΤΕΡΗΣ : ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΚΗΔΕΙΑΣ 8 10 1991

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΗΔΕΙΑΣ: ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α' ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ δ΄ ἀδελφοί, 13 Οὐ θέλω ὑμᾶς ἀγνοεῖν, περὶ τῶν κεκοιμημένων, ἵνα μὴ λυπῆσθε καθὼς καὶ οἱ λοιποὶ οἱ μὴ ἔχοντες ἐλπίδα. 14 εἰ γὰρ πιστεύομεν ὅτι Ἰησοῦς ἀπέθανε καὶ ἀνέστη, οὕτω καὶ ὁ Θεὸς τοὺς κοιμηθέντας διὰ τοῦ Ἰησοῦ ἄξει σὺν αὐτῷ. 15 τοῦτο γὰρ ὑμῖν λέγομεν ἐν λόγῳ Κυρίου, ὅτι ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόμενοι εἰς τὴν παρουσίαν τοῦ Κυρίου οὐ μὴ φθάσωμεν τοὺς κοιμηθέντας· 16 ὅτι αὐτὸς ὁ Κύριος ἐν κελεύσματι, ἐν φωνῇ ἀρχαγγέλου καὶ ἐν σάλπιγγι Θεοῦ καταβήσεται ἀπ’ οὐρανοῦ, καὶ οἱ νεκροὶ ἐν Χριστῷ ἀναστήσονται πρῶτον, 17 ἔπειτα ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόμενοι ἅμα σὺν αὐτοῖς ἁρπαγησόμεθα ἐν νεφέλαις εἰς ἀπάντησιν τοῦ Κυρίου εἰς ἀέρα, καὶ οὕτω πάντοτε σὺν Κυρίῳ ἐσόμεθα.

ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΓΕΡΟΝΤΑ ΠΑΪΣΙΟΥ ΜΕ ΜΟΝΑΧΕΣ ΠΕΡΙ ΨΑΛΤΙΚΗΣ (με τη Γερόντισσα Ευφημία)

... αναγιγνώσκει η Γερόντισσα Ευφημία, Καθηγουμένη Ι.Μ. Παντοκράτορος Σωτήρος Χριστού Αγρού (Αγ. Αθανασίου) Κερκύρας, από τους Λόγους του Αγίου : ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ.


Από τις Εκπομπές του Ραδιοσταθμού Ι.Μητροπόλεως Κερκύρας, με τίτλο "Ευωδία Χριστού" (από το Αφιέρωμα στον Άγιο Παΐσιο τον Αγιορείτη), που παρουσιάζει η Ιερά Μονή Παντοκράτορος Αγρού Κερκύρας.

http://apantaortodoxias.blogspot.gr/2015/11/blog-post_77.html

«Διψά η ψυχή μου τον Κύριον» (Αγίου Σιλουανού)

Διψά η ψυχή μου τον Κύριον

και μετά δακρύων ζητώ Αυτόν.

Πώς να μη Σε ζητώ, Συ πρώτος με εζήτησες

και έδωκας εις εμέ να γευθώ της γλυκύτητος του Πνεύματος Του Αγίου

και η ψυχή μου Σε ηγάπησεν έως τέλους.

Τον πρώτον χρόνον της ζωής μου εις το μοναστήριον

η ψυχή μου εγνώρισε Τον Κύριον

και τούτο έμαθον από το Άγιον Πνεύμα

ότι πολύ αγαπά ημάς ο Κύριος.

Τώρα εγήρασα και ετοιμάζομαι διά τον θάνατον

και χάριν του λαού γράφω την αλήθειαν.

Ω αδελφοί μου,

πίπτω εις τα γόνατα και παρακαλώ υμάς:

Πιστεύετε εις Τον Θεόν

πιστεύετε ότι υπάρχει το Άγιον Πνεύμα.

Αυτό μαρτυρεί περί του Θεού

εις όλας τας εκκλησίας ημών

και εις την ψυχήν μου.

Είμαι μεγάλος αμαρτωλός

και όμως είδα την άμετρον αγάπη και το έλεος του Κυρίου επ' εμέ.

Το ιλαρόν και πράον βλέμμα του Κυρίου

έθελξε την ψυχήν μου.

Ω! η αγάπη του Κυρίου!

Δεν έχω δυνάμεις να περιγράψω αυτήν.

Διότι είναι απείρως μεγάλη και θαυμαστή.

Δεν δύναμαι να Σε λησμονήσω.

Σε νοσταλγεί η ψυχή μου Κύριε,

και με δάκρυα Σε ζητώ.

Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης

«Ψάλατε τῷ Θεῷ ἡμῶν, ψάλατε…»

https://www.xfd.gr/?p=42520

ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ ΨΑΛΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ 5 4 2014

Καλεσμένος του κ.Δημοσθένη Φυστουρή ο κ.Δημήτριος Νεραντζής (β' μέρος)

ΙΕΡΟΘΕΟΣ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ: ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ - Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ 14.4.2013

Ομιλία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ.κ.Ιεροθέου, με θέμα: «ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ, Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ» . Διοργάνωση: Παγκρήτιος Σύλλογος Φίλων Βυζαντινής Μουσικής «Όσιος Ιωάννης ο Κουκουζέλης». Ι.Μ.Ν. Αγίου Μηνά, Κυριακή 14 Απριλίου 2013.

Βυζαντινά Μελωδήματα - Θρασύβουλος Παπανικολάου α΄ μέρος 6.10.2016

Μιλτιάδης Παππάς: «Η Ψαλτική Τέχνη ως Αυτόνομη Επιστήμη»

Η λειτουργική γλώσσα της Εκκλησίας

O Ηγούμενος της Ι.Μ. Παναγίας Τατάρνης Αρχ. Δοσίθεος μιλά για τη λειτουργική γλώσσα της Εκκλησίας.

http://www.pemptousia.gr/video/i-litourgiki-glossa-tis-ekklisias/

ΒΗΜΑΤΑ ΠΙΣΤΗΣ ΚΑΙ ΖΩΗΣ: Η ΨΑΛΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ.

ΚΤΗΤΟΡΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ- Π. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ

Ο αγγελόφωνος ψάλτης Ιωάννης Κουκουζέλης

Ο αγγελόφωνος ψάλτης Ιωάννης γεννήθηκε περί το 1280 στο σημερινό Δυρράχιο της Αλβανίας. Νωρίς έμεινε ορφανός και πήγε στην Κωνσταντινούπολη για να μορφωθεί. «Εν ολίγω καιρώ υπερέβη και υπερήλασεν εις την μουσικήν τέχνην» και διορίσθηκε πρώτος των αυτοκρατορικών ψαλτών. Για την καλλιφωνία και τη χάρη του όλοι στα ανάκτορα τον αγαπούσαν και τον εκτιμούσαν. Αυτός όμως, φοβούμενος την ανθρώπινη δόξα, έφυγε κρυφά και ήλθε στη Μεγίστη Λαύρα. Παριστάνοντας τον αγράμματο του δόθηκε το διακόνημα του ποιμένα των τράγων. Στην ησυχία των βουνών, αφιερώθηκε στην προσευχή και την ψαλμωδία.

Όταν αποκαλύφθηκε ποιος ήταν, ζήτησε συγχώρηση και του επετράπη να κτίσει κελλί κοντά στη μονή, όπου ησύχαζε όλη την εβδομάδα και την Κυριακή ερχόταν στο Καθολικό της μονής για να ψάλει. Ένα Σάββατο του Ακάθιστου, μετά την ευλαβική και κατανυκτική ψαλμωδία του, του παρουσιάσθηκε η Θεομήτωρ και του είπε· «Χαίροις Ιωάννη· ψάλλε μοι, και ου μη σε εγκαταλίπω» και του έδωσε χρυσό νόμισμα, το οποίο έκανε πολλά θαύματα και τοποθετήθηκε στη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Κουκουζέλισσας.

 

Από τους ασκητικούς του αγώνες σάπισε το πόδι του και η Θεοτόκος ήλθε να τον θεραπεύσει: «Έσο από του νυν υγιής», του είπε. Με θεάρεστη πολιτεία συνέχισε τον βίο του. Προγνώρισε το τέλος του και ζήτησε να τον θάψουν στο κελλί των Αρχαγγέλων, όπου ασκήτευε. Τα τίμια λείψανά του φυλάγονται στη Μεγίστη Λαύρα.

 

Του μεγάλου αυτού μουσικού οσίου σώζονται πολλά σπουδαία, αργά και σύντομα, έργα στις πλούσιες αγιορειτικές βιβλιοθήκες και ιδιαίτερα της Μ. Λαύρας· χερουβικά, κοινωνικά, ανοιξαντάρια, αλληλουϊάρια, φήμες, πολυέλεοι, ειρμοί, πασαπνοάρια και άλλα. Πολλοί ασχολήθηκαν με το μουσικό του έργο και τον βίο του. Στη Μεγίστη Λαύρα υπάρχει και χειρόγραφη ακολουθία προς τιμή του, όπως και στη σκήτη των Καυσοκαλυβίων. Νεώτερη ακολουθία συνέθεσε ο μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης, ενώ ο Γ. Θ. Μηλίτσης παρακλητικό κανόνα και Εγκώμια.

 

Η μνήμη του τιμάται την 1η Οκτωβρίου.

Πηγή: Μοναχού Μωϋσέως Αγιορείτου, Άγιοι Αγίου Όρους, σελ. 271-272, Εκδόσεις Μυγδονία, Θεσσαλονίκη 2007.

http://www.pemptousia.gr/2016/10/o-angelofonos-psaltis-ioannis-koukouz/