Θεόδωρος Φωκαέας (Φώκαια Ιωνίας 1790 - Κωνσταντινούπολη 1851)

Ο Θεόδωρος Φωκαέας θεωρείται ένας εκ των μεγάλων μουσικοδιδασκάλων του 19ου αι. Γεννήθηκε στη Φώκαια της Ιωνίας, υιός Παράσχου ιερέως, όπου εσπούδασε την μουσική κοντά στον Γεώργιο τον Κρήτα. Εν συνεχεία μεταβαίνει στην Κωνσταντινούπολη όπου δρά και σταδιοδρομεί γενόμενος μαθητής των μεγάλων διδασκάλων και εφευρετών της Νέας Μεθόδου του 1814, Γρηγορίου Πρωτοψάλτου και Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος. Το κύριο έργο του ήταν η επιμέλεια και έκδοση βασικών μουσικών βιβλίων, μια ανάγκη που προκλήθηκε και από την νέα μέθοδο μουσική γραφής του 1814.

Το μελοποιητικό του έργο είναι εξίσου σημαντικό. Έχει συνθέσει τα γνωστά σύντομα Ανοιξαντάρια σε ήχο πλ. δ΄ τα οποία είναι σε ιδιαίτερη χρήση έως σήμερα. Τους Πολυελέους: Εξομολογείσθε τω Κυρίω σε ήχο δ΄ (λέγετος), Λόγον αγαθόν σε ήχο βαρύ τετράφωνο και δεύτερη εκδοχή σε ήχο πλ. δ΄ (με Θεοτοκίον το περίφημο Δέσποινα πρόσδεξαι που ψάλλεται στις αγιορείτικες αγρυπνίες), Δοξολογίες σε διάφορους ήχους, Χερουβικά κατ’ ήχον σε δύο στάσεις, αργά και σύντομα “καθώς επίσης και Κοινωνικά των Κυριακών κατ’ ήχον αργοσύντομα.

Από τα μέλη του παραμένουν ιδιαίτερα δημοφιλή τα Ανοιξαντάρια σε ήχο πλ. δ’ που ψάλλονται σχεδόν σε κάθε πανήγυρη και στο Άγιον Όρος μετά τα μεγάλα Ανοιξαντάρια του αγ. Ιωάννη του Κουκουζέλη.

http://www.cmkon.org/home.php?action=view1&category=/psaltiki/istoria_mousiki/ymnodoi/theodoros_fokaeas&hr=1&language=GR

http://www.e-kere.gr/βιογραφικά/ΘΕΟΔΩΡΟΣ-ΦΩΚΑΕΥΣ

http://www.ec-patr.net/history/TheoFokaeus.htm

http://www.pemptousia.gr/2014/11/anixantaria-kir-fokaea-psali-choros-agioriton/